Vergeten straat van Louis Paul Boon.
Als in 1944 in Brussel de Noord-Zuidspoorverbinding wordt aangelegd, wordt er per abuis een doodlopende straat dichtgemaakt. De ‘vergeten straat’ wordt afgesloten van de buitenwereld en de bewoners worden zo gedwongen tot samenleven met elkaar op een klein eiland. Aanvankelijk is er protest, maar als blijkt dat het afgesloten zijn ook interessante voordelen biedt (gratis elektriciteit, gas en water), slaat dat om in aanvaarding.
De bewoners – arme, volkse Boontypes – leven in hun eigen kleine wereld zonder macht of gezag, zonder werk of inkomen, elk met hun eigen miserie, maar in een langzaam op gang komende solidariteit en vrijheid, die ze verwelkomen maar waarmee ze ook moeten leren omgaan. Ze eten samen, breken de straat op en telen groenten, stelen kolen en bakken brood, maar er komen ook onderlinge onenigheden aan de oppervlakte. Nadat twee bewoners naar het ziekenhuis worden gevoerd, wordt de straat ontdekt en keert het gewone, grauwe, slaafse leven terug.
De vergeten straat lijkt op een anarchistisch experiment, met alles wat daarbij hoort: wetteloosheid, relationele spanningen, seksuele lusten, samenleven in vrijheid en solidariteit. De maatschappijkritische zin van Boon komt duidelijk tot uiting als een aanklacht tegen het kapitalisme dat de arme mensen onderdrukt, maar het socialisme en anarchisme blijken evenmin ideaal.
Van de Leesgegroetleden was een kleine helft enthousiast over het boek. De positieve ingesteldheid van de bewoners, de filmische weergave (geschikt voor uitvoering op een podium – blijkt dat er ook een film en theaterversie van bestaan), de solidariteit, de vrijheid konden hen ten zeerste bekoren. Een grote helft vond dat die positieve waarden niet helemaal opwogen tegen de machteloosheid van de bewoners – ze zitten in de marge en geraken er niet uit – en tegen de langdradigheid van het verhaal. Het gebrek aan structuur maakte het lezen tot een moeilijk en niet door iedereen volgehouden karwei. Het onmiskenbare talent van Boon is duidelijk aanwezig in inhoud en thematiek, doch de stijl is wat te ordeloos (anarchistisch?). In één zin samengevat: een boeiend thema maar gebracht in een oude taal en moeilijk leesbare vorm.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten