Voor een keer lazen we geen roman, wel het historische werk De Groote Oorlog van Sophie De Schaepdrijver.
Binnenkort is het 4 augustus 2014. Dan zal het precies 100 jaar geleden
zijn dat Duitsland ons land binnenviel. ‘Brave little Belgium’, zoals het
onlangs nog werd genoemd en geroemd door Obama, werd als neutraal en weinig
oorlogsbereid land de Eerste Wereldoorlog binnengesleurd. België had namelijk de
brute pech in de baan van Duitsland te liggen op zijn weg naar vijand
Frankrijk. Omdat België maar niet uit de weg wilde gaan, hebben de Duitsers ons
land dan maar vier jaar lang bezet.
Deze geschiedschrijving gaat over die militaire bezetting. Over de
angst waaronder de mensen gebukt gingen, de willekeur waarmee de Duitsers schrikwekkende
voorbeelden stelden, de
slachtingen van Leuven en Dinant. De gebrekkige communicatie – in
ons gsm- en tablettijdperk nauwelijks te bevatten –, het onderwijs, de vlucht
naar veiliger oorden, het verzet, de rol van koning Albert I en van de regering, het
gebruik van gifgas, de dwangarbeid, de IJzer, de taalproblematiek, de Vlaamse
beweging enzovoort enzoverder, het komt allemaal aan bod. Hoe hebben de mensen
die vier jaar durende bezetting beleefd? Welke wreedheden begingen de Duitsers?
Hoe was het leven (en de dood) in de loopgraven? Hoe verliep het leven in het
binnenland? Het zijn veel facetten van een gruwelijke periode die onze
grootouders noodgedwongen moesten ondergaan, en het wordt allemaal uit de
doeken gedaan in dit boek.
Niet iedereen is te vinden voor
het lezen van geschiedschrijving, maar degenen die het boek
doorworstelden, vonden het absoluut de moeite. Voor velen stonden er ook nieuwe
zaken of verduidelijkingen in, bijvoorbeeld over de rol van de koning of de
pogingen van de Duitsers om Vlaanderen tegen Wallonië op te zetten. Dat laatste
en de taalproblematiek die daarmee gepaard ging, nemen wel een groot deel van
het boek in beslag, volgens sommigen zelfs te groot.
Ingaand op de gruwel van het vechten en het moorden, vroegen wij ons af
waarom de soldaten bijvoorbeeld niet samenspanden om te deserteren uit een
oorlog die ze niet wilden. Maar wellicht is het zeer moeilijk, zo niet onmogelijk, ons in te leven
in de geest en gewoonten van die tijd. Alleen al om meer informatie en een
beter inzicht te krijgen, is het belangrijk dat zulke boeken worden geschreven,
én gelezen, want dat is ook hun uiteindelijke doel. En daarin is dit boek met
verve geslaagd.
