Leestips (16)

De oude koning in zijn rijk van de Oostenrijker Arno Geiger is een open, onbevangen en punctueel verslag van de mentale aftakeling van de vader van de schrijver, dat je haast van dag tot dag kunt volgen. Zijn geheugen verschrompelt gaandeweg, de verwarring neemt het over, het verleden vervaagt en de toekomst wordt een angstaanjagend vraagteken.

In de jaren dat de Oostenrijkse auteur zijn vader bezoekt, noteert hij flarden van gesprekken, gedachten en ideeën. Hij neemt waar, beschouwt en beschrijft met een zeer scherpe blik, maar evengoed met een groot inlevingsvermogen en mededogen. Soms is het grappig, maar vaker is het pijnlijk. Na het eerste onbegrip  – het strenge “Laat je alsjeblieft niet zo gaan” van de kinderen aan hun vader vóór ze begrepen dat Alzheimer haar greep op de man alsmaar verstevigde – groeit het besef dat ze moeten leren omgaan met hun veranderende vader. Het is een omkering van de verhouding ouder-kind. De aanvaarding voorbij, ontstaat er een nieuwe ontdekkingsreis die de auteur met ons deelt. Hij gaat de harde waarheid van de dementie niet uit de weg, maar slaagt erin positief te blijven. Hij kijkt voorbij de beperkingen die de ziekte oplegt aan zijn vader. Ook de aftakeling is een deel van het leven, al is die in onze cultuur bijna het laatste taboe geworden.

Een verbluffend mooi boek is dit over de vergankelijkheid en kwetsbaarheid van de mens, met rake zinnen zoals deze: “Hij was veranderd, zijn bedrukte gelaat straalde geen wanhoop meer uit vanwege zijn vergeetachtigheid, maar vanwege de grote ontheemdheid van iemand voor wie de hele wereld vreemd geworden was”, en deze: “Als het eenmaal zo is dat een vader zijn kinderen verder niets kan bijbrengen, dan tenminste nog wat het betekent oud en ziek te zijn.”

Bijdrage door Ann Vanmaercke en Jo

 

Mooie woorden (14)

Beste vrienden en kennissen

Het gaat niet zo goed met de toekomst van het dialecterfgoed in Vlaanderen.
Op dit ogenblik ziet het ernaar uit dat over een aantal weken en/of maanden
zowel de banen bij Variaties vzw als die bij het Woordenboek van de Vlaamse
Dialecten zullen verdwijnen bij gebrek aan subsidies. Omdat Variaties vzw
dit betreurt, wil de organisatie toch wat ruchtbaarheid geven aan dit
probleem, en verspreidt ze de volgende dagen een petitie met de vraag om het
dialecterfgoed te steunen.
We zouden jullie dan ook willen vragen om deze petitie te bekijken,
eventueel te ondertekenen en verder te verspreiden bij vrienden en
kennissen.
De link naar de petitie is: www.dialecterfgoed.be

Alvast bedankt voor de steun

bijdrage door Veronique De Tierprojectmedewerker Variaties vzw
redacteur WVD, UGent

Quotes (9)

Aan het slot van mijn preek droogde zij mijn tranen met de voorkant van haar hemd, zonder eraan te denken dat zij door deze barmhartige daad twee rotsen aan mijn blikken blootstelde, waarop de meest ervaren stuurman schipbreuk zou lijden.

(Giacomo Casanova – De school van het leven)

Poëtegem (10)

Sonnet #18 (William Shakespeare)

Shall I compare thee to a Summer's day?

Thou art more lovely and more temperate:

Rough winds do shake the darling buds of May,

And Summer's lease hath all too short a date:

Sometime too hot the eye of heaven shines,

And oft' is his gold complexion dimm'd;

And every fair from fair sometime declines,

By chance or nature's changing course untrimm'd:

But thy eternal Summer shall not fade

Nor lose possession of that fair thou owest;

Nor shall Death brag thou wanderest in his shade,

When in eternal lines to time thou growest:

So long as men can breathe, or eyes can see,

So long lives this, and this gives life to thee.

Mooie beelden (3)

Mooie woorden (13)

Vanensntens = ? de piekedroid = ? zat er een visse = ? achter de wierekies = ?

= Over de volledige lengte van de prikkeldraad zat er een bunzing achter de eendekuikentjes.

En dan nu, iets helemaal anders.

Een heel bijzonder aspect van het zuidwestoostvlaams dialect is de vervoeging van werkwoorden. Vooral in de verleden tijd krijgen we prachtige staaltjes van ons toch wel schitterende taaltje:

Tegenwoordige tijd      Verleden Tijd

ik spele                        ik speeldege

gij speelt                      gij speeldeget

ij of zij speelt                ij of zij speeldege

wulder speeln              wulder speeldegen

gulder speelt                gulder speeldegen

zulder speeln                zulder speeldegen

Geheel uniek is de vervoeging van de werkwoorden hebben en zijn:

Hebben:

1.      Kekik 

2.      Getgij 

3.      ijeetij, seesij en tee     

4.      men wulder (ook: memmewulder of wenwulder)

5.      get gulder      

6.      sen zulder      

Zijn:

1.      kbennekik      

2.      ge zijt gij        

3.      ijestiejij, sesij en tes

4.      we zijn wulder

5.      ge zijt gulder

6.      se zijn zulder

Wat nog unieker is, is dat we ook ja en nee kunnen vervoegen:

Ja                                            Nee

jok                                          nienek

jog                                          nieg

joij, jois en joit                        nienie, niens en nient

jom                                         niem

jogt                                         niegt

jois                                          niens

Zo bijvoorbeeld:

Gistren speeldegekik mee mene kameroid duikske = ? in tstruut = ?. Zitte gulder doir? riep meen voider. Jom, riepekik. Ge zijt gulder zeker nie goe, ge goit van den delte = ? valln, zei meen voider. Ba niem, zeikik, we zijn wulder veurzichtig, zan. En ois me valln, valln min de messink = ?

Mooie beelden (2)

23 augustus 2012

In de zomervakantie van 2012 lazen we met genoegen Oeroeg van Hella Haasse. Het boek had zowat alle leesgegroeten aangesproken, doch in verschillende gradaties. De ene dus al wat meer dan de ander.

Het boek gaat over de onafhankelijkheidsstrijd van Nederlands-Indië in de jaren 40 en de overgang naar Indonesië, en is opgehangen aan de vriendschap tussen de Javaanse jongen Oeroeg en de zoon van een Nederlandse administrateur. Hun relatie staat helemaal in het teken van het aflopende koloniale tijdperk. De jongens beleven samen een zorgeloze kindertijd, maar groeien dan langzaam uit elkaar.

In de kolonie vormen de Nederlanders het bestuur; de inlanders zijn ondergeschikt en hebben minder rechten. Oeroeg wordt zich langzaam bewust van dat verschil en komt ertegen in opstand. Bij de ik-figuur komt de bewustwording pas later. Na zijn studie in Nederland tijdens de oorlog komt hij terug als soldaat om de orde te herstellen, maar de vrijheidsstrijdende Indonesiërs zien hem als de koloniale bezetter die niets meer te zoeken heeft in hun land. Pas dan vallen de schellen van zijn ogen.

Ondanks de gezegende leeftijd van het boek (publicatie 1948), werd het als zeer herkenbaar ervaren. Ook wij hebben met Belgisch-Congo ‘onze’ dekolonisatieperiode gekend. De teleurgang van de vriendschap tussen de jongens vonden de meesten heel mooi weergegeven en illustratief voor een doodbloedende meester-knechtverhouding. Anderen kregen het koud noch warm van het verhaal. De landschapsbeschrijvingen vonden de meesten dan weer heel fraai.

Samengevat: een geslaagd vakantieboek, maar iets meer zomerpit had ook gemogen.