Met Honger, gepubliceerd in 1890, katapulteerde Knut Hamsun zichzelf in één klap de top van de wereldliteratuur in. Talloze omzwervingen in Noorwegen en de Verenigde Staten hadden van hem een ervaringsdeskundige gemaakt op het gebied van overleven, twaalf stielen en dertien ongelukken, hongerlijden en vruchteloos zoeken naar literaire erkenning. Deze roman is dan ook grotendeels autobiografisch en gaat over een beginnende journalist die in Oslo artikelen probeert te schrijven en te slijten, en daar maar moeilijk in slaagt. Voortgestuwd door een knagende honger, zwerft hij door de winterse straten op zoek naar eten en een slaapplaats voor de nacht.
Het boek is een magistrale beschrijving van een mens die zijn dagelijkse strijd voert tegen de verschrikkelijke honger – die hem tot voortdurende waanvoorstellingen en stemmingswisselingen drijft – en het effect ervan op zijn geest. Ondanks de aanhoudende en schrijnende honger, houdt hij de schijn op en aanvaardt geen hulp, hij weigert zijn waardigheid te verliezen.
Het boek focust haast volledig op de innerlijke wereld en individuele daden, gedachten en gevoelens van de protagonist, een techniek die later bekend werd als de stream of consciousness en die gebruikmaakt van de monologue intérieur. Het uitgangspunt is louter subjectief, alleen de ik-persoon spreekt, er wordt niet ingezoomd op oorzaken en gevolgen, politiek of sociaal onrecht.
Ondanks de leeftijd van het boek is de stijl modern te noemen. Hamsun weet het donkere thema, dat ook vandaag nog tot de verbeelding spreekt, in te pakken in galgenhumor en ironie, en toch te vermengen met levenslust, wat leidt tot een vlot leesbare en meeslepende roman.
Ten slotte, anders dan Céline slaat Hamsun niet wild om zich heen, hij laat de dingen gelaten over zich heen komen en onderzoekt ze minutieus met een ontleedmes. Aan de kwaliteit van Honger doet het niets af, maar net als Céline werd Hamsun later controversieel omdat hij tijdens WO II sympathiseerde met de Duitse bezettingsmacht. Wat was dat toch met die mannen toen?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten