In het Frankrijk van 2022 komt een moslimpartij
aan de macht, die de aloude Franse samenleving naar haar hand zet. Dat is het
uitgangspunt van Onderworpen van Michel Houellebecq.
François is een universiteitsprofessor die zich
op leven en werk van Joris-Karl Huysmans heeft gestort, een Frans auteur die
zich op het eind van zijn leven tot het katholicisme bekeerde. Zoals wel vaker
in het werk van Houellebecq worstelt zijn hoofdfiguur met moeilijke seks en de totale
eenzaamheid. Maar dat is niet het enige. Met de onveiligheid op straat, de etnische
rellen, de zielloze seks en de zucht naar zingeving schetst Houellebecq een
nogal karikaturaal beeld van een samenleving in verval. Een gedegen beeld van
de politieke of sociologische realiteit krijgen we echter niet. Veeleer
bespeelt hij de angsten van de westerse mens door in te zoemen op afkeer, mistroostigheid
en verwaarlozing in een koude wereld.
De volgende stap is dan logischerwijs de verlossing,
en die gebeurt door de moslimpartij van de nieuwe president Ben Abbas, die een
gematigd, haast blank profiel krijgt aangemeten. Onder hem is er minder
criminaliteit, vrouwen verhullen zich, wat tot kalmte en rust leidt, universiteiten
worden geïslamiseerd, en op het einde bekeert François zich tot de islam, die
op die manier zijn job behoudt en een perspectief op polygame relaties krijgt.
Welaan dan.
Het boek heet een provocatie te zijn. Onze
westerse samenleving deugt niet langer en wordt vervangen door een islamitisch systeem.
Het boek suggereert dat het ook beter is, maar de prijs die daarvoor moet worden
betaald, is hoog: onderwerping. Aan de islam, (de vrouw) aan de man, aan de
sharia. Houellebecq spiegelt Frankrijk een toekomstscenario voor van een karikaturale
islam als een vanzelfsprekend en aanlokkelijk model en als medicijn tegen het decadente
westen.
Het boek bracht met zo’n onderwerp wat ervan te
verwachten viel: veel discussie, debat, gedachtewisseling. Heel interessant
allemaal, maar over een zaak waren we het tamelijk roerend eens: het boek gaat niet
echt diep. Oorzaken en gevolgen worden niet uitgepuurd. Alleen de provocatie blijft
over, en dat is toch wat minnetjes. Leuk voor een discussieavond, maar
onvoldoende als leeservaring. Geen topper dus, zo vond de grote meerderheid van
Leesgegroet.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten