Het huis van de vier winden van Elif Shafak is het eerste
boek dat Leesgegroet in 2019 las, en het gaat aldus:
In 1945 wordt de tweeling Pembe en
Jamila geboren als zevende en achtste dochter in een Koerdisch gezin in een klein
Turks dorpje. Wanneer zestien jaar later de jonge Adem het dorp bezoekt, wordt
hij verliefd op Jamila, maar als blijkt dat die al bezet is, trouwt hij dan
maar met haar tweelingzus. Samen krijgen ze drie kinderen, Iskender, Esma en
Yunus. In 1970 gaan ze in Londen wonen, terwijl Jamila in Turkije achterblijft.
Adem raakt algauw aan de drank en het
gokken, en trekt ook nog eens in bij een striptiseuse. Het kan verkeren. Pembe
staat er vanaf dan alleen voor, zonder man, zonder liefde en zonder geld. Ze gaat
werken om het hoofd boven water te houden, ze ontmoet Elias en die worden
verliefd op elkaar. Ze geniet van de aandacht en de liefde, hoewel dat niet
verder gaat dan wat stiekeme bioscoopbezoekjes. Maar voor een vrouw met Turkse
roots is zelfs dat niet vanzelfsprekend.
Haar oudste zoon Iskender is sinds het
verdwijnen van vader Adem tot gezinshoofd gebombardeerd, heeft ruzie met zijn
zwangere vriendin Katie omdat ze geen abortus wil en is bovendien langzaam aan
het radicaliseren. Allemaal niet zo gezond natuurlijk. Dan komt tweelingzus Jamila op bezoek
om Pembe te helpen met haar problemen. Maar Iskender heeft andere plannen. Hij
wil eerwraak nemen op zijn ontrouwe en moslim-ongehoorzame moeder die de
familie te schande maakt, maar vermoordt per vergissing Jamila. Voor Pembe het
sein om op de vlucht te slaan, eerst in het kraakpand van vrienden van jongste
zoon Yunus om later terug te keren naar haar vaderland, want ze heeft reden
genoeg om voor haar leven te vrezen. Enkel Esma en Yunus weten dat ze nog
leeft. Iskender vliegt voor lange tijd de gevangenis in.
De roman gaat over een zeer
traditionele plattelandsfamilie uit het rurale moslim-Turkije en hun
confrontatie met het Westen. De conservatieve traditie komt tot uiting in een
pijnlijke ongelijkheid tussen jongens en meisjes, diepgelovigheid, bijgeloof,
vrouwenonderdrukking, groepsdruk en familie-eer. Dit is een langgerekte
familiekroniek waarin een aantal grote thema’s aan bod komen zoals migratie,
ontrouw (die van een vrouw is veel groter dan die van een man!), eer en vooral
de confrontatie van een oerconservatieve en religieuze familie met het Westen.
In de familie komen nogal wat drinkers
voor, gokkers, weglopers, geweldenaars en zelfmoordenaars. Gelukkig is er hier
en daar ook een beetje liefde, al is het om de eenzaamheid te overwinnen, want
voor de rest is het vooral ongeluk en ellende geblazen. Maar het leest tegelijk heerlijk weg,
want Elif Shafak kan er wat van. Zou je je al ergeren aan sommige inhoudelijke
punten, dan nog kun je genieten van de vaardigheid waarmee deze kroniek is
geschreven en tegelijk blij zijn dat je geen deel uitmaakt van zo’n
conservatieve familie, waar de aloude eer omgekeerd evenredig is met rijkdom.
Het verhaal wisselt af tussen vroeger
en nu, tussen Turkije en Londen, tussen verslagen van Esma en gevangenisbrieven
van Iskender. De schrijfstijl, de vorm, de vaart in het verhaal konden
Leesgegroet unaniem bekoren. Enkele punten zoals hierboven beschreven, niet te
na gesproken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten