24 oktober 2019

In De geschiedenis van de liefde van Nicole Kraus lopen drie verhalen kriskras door elkaar. Eerst is er Leo Gursky, een naar Amerika gevluchte en wat vereenzaamde Pool. Daar aangekomen ontdekt hij dat zijn eeuwige - en ook zwangere - liefde Alma, die hem was voorgegaan, niet op hem heeft gewacht, maar met een ander is getrouwd en zelfs al een tweede kind heeft. Als eerbetoon aan die grote liefde heeft hij destijds het boek ‘De geschiedenis van de liefde’ geschreven en dat voor zijn vlucht toevertrouwd aan zijn vriend Zvi Litvinoff. Die Litvinoff volgen we in een tweede verhaallijn op zijn migratieroute naar Zuid-Amerika, waar hij om een vrouw te imponeren die ‘Geschiedenis van de liefde’ in het Spaans publiceert en wel in zijn eigen naam. Verhaallijn nummer drie vangt aan met Charlotte Singer en haar veertienjarige, ondernemende dochter Alma die is vernoemd naar de hoofdpersoon van dit boek. Charlotte Singer krijgt per brief van ene Jacob Marcus het verzoek om ‘De geschiedenis van de liefde’ voor hem te vertalen. Waarna dochter Alma pogingen onderneemt om die twee met elkaar in contact te brengen, want haar moeder lijdt aan eenzaamheid. Als ze ook zelf het boek leest, raakt ze zo gefascineerd door het personage Alma, dat ze wil uitzoeken of die ook echt bestaat. 

Kunt u nog volgen? Neen? Dat kon Leesgegroet ook niet zo goed. Het boek is namelijk vele malen ingewikkelder dan het in deze korte en uiteraard zeer onvolledige samenvatting lijkt. Om een gedegen samenvatting te maken, heb je algauw tien bladzijden nodig, maar daar doen we hier niet aan, want naast de inhoud, gaat het ons natuurlijk om de leeservaring. En zoals het een leesclub al eens overkomt, liepen de appreciaties wijd uiteen. 

Was dit een goed boek? Ja en nee. De grens daartussen lag bij ons netjes in het midden. Voor de ene helft is het een warrig en ingewikkeld boeltje, waar je kop noch staart aan krijgt, een verhaal dat je met moeite kunt volgen omdat het voortdurend van de hak op de tak springt, een labyrint waarin een kat haar jongen niet vindt. Voor de andere helft echter is het wel een zeer complex, maar tegelijk ingenieus ineengevlochten verhaal. Soms dromerig en sprookjesachtig, soms onweerstaanbaar, zelfs grappig, met de prachtigste zinnen en in een sublieme stijl, een vernuftige compositie met andere woorden waarvoor je zelfs je slaap zou laten.  

Het is duidelijk, dit is een boek van uitersten, voor de een: niet uitgelezen, voor de ander: diepgravend, met body én soul. Een eensluidende conclusie is dus moeilijk, maar zou kunnen luiden: als je er optimaal wil van genieten en wil achterhalen hoe het nu precies zit met die liefde en haar geschiedenis, moet je er van in het begin pen en papier bijnemen en notities nemen van gebeurtenissen, plotwendingen en personages, ofwel moet je het minimaal twee keer lezen. Het loont de moeite.