23 april 2020

(Part 2) van onze virtuele contactlozevideocallleesclubbijeenkomst was voor alle deelnemers een hoera-moment. Grand Hotel Europa van Ilja Leonard Pfeijffer is een alomvattend, verbluffend, onderhoudend, spitsvondig en imponerend boek over de Europese identiteit in een stijl om duimen en vingers bij af te likken.

De auteur neemt zichzelf als hoofdpersonage in een verhaal met twee lijnen. In verhaallijn 1 neemt hij zijn intrek in het oude Grand Hotel Europa om af te kicken van zijn op de klippen gelopen relatie met kunsthistorica Clio. Het hotel heeft zijn beste tijd achter de rug en wordt bevolkt door een keur aan interessante personages. De piccolo Abdul is een vluchteling, majordomus Montebello waakt over de goede gang van zaken, mevrouw Albane is dichteres en onverzoenlijke oude vrijster, Patelski is een geleerde op rust, en dan is er nog de oude eigenares die zich zo goed verstopt dat we haar amper te zien krijgen. Met elk van die belangwekkende figuren heeft de auteur frappante en/of ongemeen boeiende gesprekken. Het hotel staat symbool voor het oude Europa dat vasthoudt aan zijn oude waarden. Maar ondertussen wordt het wel overgenomen door de nieuwe Chinese eigenaar Wang en daarmee is duidelijk dat de rol van Europa in de wereld drastisch aan het veranderen is. 

In verhaallijn 2 vertelt dezelfde schrijver over zijn ontmoeting en ontluikende relatie met dezelfde Clio, wier grillige karakter in Venetië, dat net als Europa alleen nog maar uit verleden bestaat, in volle glorie aan de oppervlakte komt. Samen gaan ze op jacht naar een onbekend schilderij van Caravaggio en dat wordt een bijzonder meeslepende en vooral grappige zoektocht à la Dan Brown, met mysterieuze plekken en geheime gangen en al. Maar evengoed krijgen we zowel driftige ruzies als wellustige vrijscènes geserveerd, en die zijn hoogst origineel, pakkend, meeslepend en spannend. 

Het boek is een satire over Europa dat onder de voet wordt gelopen door het massatoerisme, maar bang is voor de massatoeristen uit het zuiden die aanspoelen op de Italiaanse stranden. Tussendoor krijgen we over dat massatoerisme zelfs een documentaire geserveerd van enkele weirdo’s met een zeer onrealistisch plan. Dat geeft de schrijver de kans daar stevig op in te hakken. Europa als reservaat met een roemrijk verleden, maar te weinig gericht op de toekomst.  

De wat controversiële figuur van Pfeijffer maakte dat sommige Leesgegroeters aanvankelijk sceptisch waren, maar dat verdween niet alleen gaandeweg, het werd steeds beter, tot zelfs uitmuntend. Hoewel voor sommigen wat te breedsprakig, waren de ellenlange zinnen altijd begrijpbaar, helder en zinrijk, al moest je ze soms twee of drie keer herlezen. Maar dat droeg net bij aan het leesplezier, al had je er wat meer tijd voor nodig. Stilistisch grandioos, dat dus zeker, maar evengoed aangrijpend en expressief. 

Het boek was lang, de videobespreking kort, maar Grand Hotel Europa was voor zowat iedereen een ontdekking, een heerlijk boek, een leesfeest, zoals te merken aan enkele enthousiaste deelnemers van onze videocall, elk vanuit ons kot.