21 januari 2021

Een klein leven van Hanya Yanagihara is een groot boek dat gaat over de vriendschap tussen vier studenten in New York, gespreid over drie decennia, en over hun weg naar succes. Jude wordt topadvocaat, Malcolm wordt toparchitect, Willem wordt topacteur en JB wordt topkunstenaar. Vier American dreams come true, zo lijkt het, maar onder de oppervlakte vertonen die dromen nogal wat scheuren. Vooral van hoofdpersoon Jude die extreem lijdt, eenzaam is en een gruwelijk verleden heeft. Hij was een vondeling, werd jarenlang zwaar mishandeld en misbruikt, en doet als gevolg daarvan aan zelfmutilatie, zelfhaat en suïcidepogingen.

Tegenwoordig krijgt Jude van zijn vrienden veel welgemeende vriendschap, wordt hij geadopteerd door mentor Harold en zijn vrouw Julia, kan hij voor alle medische urgenties terecht bij topdokter Andy, en begint hij zelfs een relatie met zijn vriend Willem. Alle vier delen ze hun innigste emoties met elkaar, en dat wordt tot in de allerfijnste vezels uitgediept.

Onze Elisabeth had het lumineuze idee om een Leesgegroetwandel-met-afstandsessie te houden in plaats van weer een nieuwe video call, en dat viel in danig goede aarde. Dus wij in het donker naar het gemeentelijk park alwaar dreigende luchten, stormwind en krakende takken niet echt uitnodigend klonken, maar ons, onvervaard als we zijn, ook niet tegenhielden. Doch zo genoeglijk als onze eerste wandelLeesgegroet ook was, zo ver lagen de meningen over dat kleine leven uiteen. Vond de een het “een lijvig boek dat ik niet kon laten liggen”, de ander was niet verder gekomen dan pagina 80: “Twee hoofdstukken over niets is mij meer dan genoeg.” 

Tja, wat dan te doen met een verslag van de bespreking van dit boek? De meningen liggen mijlenver uiteen en zijn vooral variaties op de uitersten, zonder elkaar te raken in het midden. Dat wordt geïllustreerd met deze greep uit de overige reacties: we krijgen veel overbodige informatie, het is wijdlopig, langdradig en traag, maar af en toe met mooie beeldtaal. Het verhaal gaat op en neer en heen en weer met talloze uitweidingen zodat het wat dromerig wordt, al is het thema daar niet echt mee gediend. Een dik boek over veel miserie en over mensen met schone, maar ook gedeukte, getormenteerde en gebroken kanten, dat weegt allemaal wat zwaar.

Kortom, Een klein leven is voor ons dus op z’n minst een vreemd boek, dat bij de ene wel en bij de andere niet binnenkomt. De kracht van vriendschap charmeert, maar wordt overspoeld door te veel overbodigheid en kommer en kwel. Laat dat zo’n beetje de conclusie zijn van dit veel te dikke boek, en verder gauw vergeten en achterlaten, en op naar het volgende lees- en wandelgebeuren.