Gloed van Sandor Marai
Sandor Marai geboren in 1900 in het vroeger Oostenrijk-Hongarije. Studeerde in Leipzig, Frankfurt en Berlijn. Na de oorlog emigreerde hij eerst naar Italïe en later naar de VS.
De roman Gloed van Sándor Márai verscheen oorspronkelijk in 1942, maar werd herontdekt in 1999, een meesterwerk uit de Europese literatuur. De Hongaarse schrijver Márai heeft deze herontdekking helaas niet mogen meemaken. Miskend als schrijver (zijn boeken werden in Hongarije verboden), volkomen vergeten en in alle eenzaamheid pleegde hij in 1989 zelfmoord.
Het is 1940 als generaal Henrik op zijn kasteel in Hongarije een brief ontvangt van voormalig kapitein Konrad die na eenenveertig jaar zijn oude vriend wil opzoeken.
Henrik en Konrad leerden elkaar kennen op een militair opleidingsinstituut bij Wenen toen ze tien jaar oud waren. Ze werden vrienden voor het leven, Henrik uit een zeer rijk Hongaars geslacht en Konrad, geboren in een zeer armoedig gezin.
Dit verschil in afkomst en rijkdom is onbelangrijk en staat de vriendschap geenszins in de weg: Konrad wordt kind aan huis bij Henrik hoewel diens vader vindt dat Konrad ‘anders’ is, geen échte militair.
Waarom is er zo lang geen contact geweest? Wat is er gebeurd eenenveertig jaar geleden? Dat is het grote geheim dat beide mannen delen waarbij de één niet precies weet wat de ander allemaal al doorheeft.
De generaal geeft opdracht aan de min Nini – waar hij een bijzondere band mee heeft – om de tafel te dekken op exact dezelfde manier als de laatste keer, eenenveertig jaar geleden toen zijn vrouw Krisztina er nog bij was. Zij is tweeëndertig jaar geleden overleden.
Na het diner gaan beide heren naar een andere salon waar alleen een lange vleugel staat en drie fauteuils rond een warme porseleinen kachel. Een lakei plaatst de koffie, brandewijn en sigaren op een tafeltje en laat de generaal en Konrad alleen.
Wat volgt is een monoloog van de generaal, waarbij Konrad slechts enkele keren kort bevestigt wat de generaal heeft verteld of een kort antwoord geeft op een vraag. De generaal spreekt vermoedens uit die waar blijken te zijn. Heeft het over demonen uit het verleden en diep verborgen emoties.
Het boek werd door de lezers positief onthaald. Gaat duidelijk meer over gevoelens (vriendschap, liefde, verlies, zin van het leven, ouder worden….) dan over gebeurtenissen. Daarnaast hebben we genoten van mooie zinnen en schrijfstijl van de auteur. Zelfs de vertaling werd geapprecieerd.
