Favorieten (7)

Jean-Paul Sartre Walging

Filosoof en existentialist Sartre vertaalt zijn filosofisch gedachtegoed naar het ogenschijnlijk eenvoudige, maar wel degelijk sublieme verhaal van Antoine Roquentin, die in de provinciestad Bouville woont en schrijft over ene markies de Rollebon. Hij leidt er een eenzaam bestaan, heeft het avontuur achter zich gelaten en komt tot diepzinnige gedachten, zoals bijvoorbeeld de ontdekking dat zijn werk en leven absurd en zinloos zijn. De gewone dingen des levens, de kleine dagelijkse werkelijkheid – een steen, een papiertje dat hij opraapt – roepen plots een soort angst en afschuw op. De betekenis van de dingen is niet langer vanzelfsprekend, hij ontdekt de zinloosheid van het bestaan en die knaagt aan hem. Hij voelt een afkeer van het leven en van de noodzakelijkheid om daar een invulling aan te geven, hij veracht de mensen die denken bestaansrecht te hebben. Het pure bestaan heeft geen oorzaak, besluit hij. De mens bestaat en daarmee uit, hij heeft te bestaan, niet meer, niet minder.

Sartre beschrijft de overpeinzingen van zijn hoofdfiguur op zeer indringende wijze. Antoine denkt en zoekt, doorploegt en doorgrondt uiteindelijk de wereldse verschijnselen en zijn eigen bestaan, de angst die hem dat allemaal inboezemt en de walging die het hem bezorgt.

Antoine’s innerlijke gedachtegang wordt afgewisseld met gesprekken die hij voert met de Autodidact, die het presteert de hele bib per alfabet te lezen, die het humanisme omarmt en van de mensen houdt. Humanisme tegenover onverschilligheid, individualisme tegenover altruïsme, het zijn maar enkele van de tegenstellingen die de wijsgerige bespiegelingen oproepen waarin Sartre als geen ander een ware meester is.

Op uiterst nauwkeurige en zelfs beklemmende wijze verwoordt Sartre zijn filosofische opvattingen in deze meesterlijke roman, die in tegenstelling tot zijn puur filosofische werk, zeer leesbaar is en handelt over het existentialisme dat de mens volledig vrij laat in zijn keuzes en hem de verantwoordelijkheid geeft over zijn eigen bestaan. Het zet aan tot nadenken over je eigen leven en het bestaan in het algemeen. Een prachtige parel om te koesteren, deze Walging.

Mooie zinnen (44)

Mannelijke schoonheid is altijd nutteloos. Wat een man verleidelijk maakt, is niet dat hij mooi is maar dat hij een vrouw het gevoel geeft dat zij mooi is aan zijn zijde.

(De droomster van Oostende, Eric-Emmanuel Schmitt)

Leestips (78)

Outlaws van Javier Cercas

In 1978 maakt de bebrilde, vijftienjarige Cañas in het Spaanse Gerona kennis met de Blauwe, een lokale zware jongen, en diens vriendin Tere, op wie hij op slag verliefd wordt. Een kennismaking met grote gevolgen, want de Blauwe en Tere vertoeven in de onderwereld en maken met hun bende de stad onveilig met bankovervallen en autodiefstallen. Dat duurt tot de bende bij de lurven wordt gevat en in de gevangenis wordt gesmeten. Cañas kan de dans ontspringen en gooit zijn leven om. Hij vervolgt zijn studie en wordt advocaat.

Jaren later zoekt Tere hem op met de vraag om de Blauwe, die ondertussen een van de grootste criminelen van Spanje is geworden en de helft van zijn leven in gevangenissen heeft doorgebracht, te verdedigen. Niet zo’n makkelijke opgave voor Cañas. Doet hij het voor de publiciteit, uit schuldgevoel voor de Blauwe, of toch voor de mooie ogen van Tere?

Het boek is opgevat als een interview door de schrijver met achtereenvolgens Cañas, de gevangenisdirecteur en inspecteur Cuenca, die belast was met het onderzoek naar de bende van de Blauwe. Dat zorgt voor interessante getuigenissen en vooral intrigerende perspectiefwisselingen.

Een prachtig boek van verteller eerste klas Cercas over liefde en haat, loyauteit en verraad, schuld en waarheid.

Mooie spreuken (28)

Waar een wilg was, is een weg.