4321, de nieuwe kanjer
van Paul Auster, telt liefst 940
pagina’s en staat voor de vier potentiële trajecten van Archie’s leven in evenzovele
elkaar afwisselende parallelle verhalen. U krijgt dus vier boeken voor de prijs
van een, bij wijze van spreken, en ze zijn allemaal goed.
Zoals in het hele oeuvre van Auster, speelt
toeval weer een grote rol in dit verhaal. Het toeval bepaalt namelijk om te
beginnen of we geboren worden, waar we geboren worden en welk soort leven we
lijden.
Archie Ferguson is de centrale figuur van het
verhaal. Zijn grootvader arriveert in Amerika op 1 januari 1900 en vestigt zich
in Chicago. Zijn drie zonen doorworstelen de crisis en de Tweede Wereldoorlog
en in 1947 wordt kleinzoon Archie geboren.
Tot hier de inleiding. Nu begint het leven van
Archie, of liever de vier verschillende levens. In Auster’s vorige boeken
verdwijnen figuren vaak om elders een nieuw leven te beginnen. Hier krijgen we
vier verschillende vormen van Archie te zien die elk een ander mogelijk leven
lijden. Elk leven kan een beetje of helemaal anders verlopen, elk leven volgt
een potentieel traject, elk verhaal is een variatie op Archie’s leven. Met
enkele constanten, zoals de liefde voor literatuur, voor New York, honkbal,
muziek, literatuur, films en natuurlijk zijn grootste liefde Amy, die in elk
verhaal wel enigszins anders verloopt.
4321 is een prachtige historie, die in alle
richtingen zwenkt. De levens en de zielen van Archie worden helemaal
opengeritst en ontleed, maar daarnaast krijgen we ook een portret van een
tijdperk, met de Tweede Wereldoorlog, de Koude Oorlog, Kennedy, Nixon, Vietnam,
de burgerrechtenbeweging enzovoort.
Soms is het moeilijk de verschillende Archies
uit elkaar en daarom ook de aandacht gaande te houden. Wel krijg je een vertelling
zonder weerga, een veelkleurige symfonie, een samenspel van klanken en
melodieën met telkens een andere hoofdfiguur, maar ook met enkele interessante
terugkerende nevenpersonages.
Wat ons overkomt, waardoor we worden getroffen
of waarvoor we kiezen, en hoe onze keuzes ons leven bepalen, dat is wat Auster
bezighoudt. En dat is wat de lezer intrigeert en voortdrijft, 940 bladzijden lang.
4321 is een schitterend vakantieboek,
maar beter niet te lezen op drukke stranden of tussen joelende kinderen, want
je hebt er al je aandacht bij nodig.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten