woensdag 27 november 2019

21 november 2019


Filippica’s Amélie Nothomb
Het al wat oudere koppel Emile en Juliette is het leven in de stad moe, en neemt zijn intrek in het huis van hun dromen op een afgelegen plek in de natuur. Algauw krijgen ze bezoek van hun overbuur, en dat is, anders dan gedacht, geen beleefdheidsbezoekje, maar het begin van een reeks bizarre dagelijkse bezoekjes, stipt van vier tot zes. De buurman met de fantastische voornaam Palamède - in het oeuvre van Nothomb gingen andere illusteren hem voor zoals Prétextat, Epifanius, Pannonique, Zoïlus, Astrolabe en Aliénor - zit er twee uur op een stoel, drinkt zijn koffie en zegt geen woord, behalve ja en nee als respons op de vragen van Emile. Als Emile en Juliette het burenechtpaar uitnodigen voor het diner, blijkt de buurvrouw een dikke, afzichtelijke vrouw te zijn die nog maar weinig menselijks heeft en nadien door hen wat oneerbiedig de ‘cyste’ wordt genoemd.
Als Palamède’s dagelijkse bezoekjes blijven aanhouden, raakt Emile steeds meer van slag en beginnen de gedachten in zijn hoofd te tollen en te malen in een poging Palamède - en zichzelf - te doorgronden. Maar op een nacht kan hij de slaap niet vatten en gaat hij af op een ronkend geluid bij de buren, en ontdekt zo Palamède die met draaiende motor zijn leven wil vergooien. Hij redt hem op het nippertje. Terwijl Palamède enkele dagen in het ziekenhuis verblijft, brengen Emile en Juliette zijn vrouw te eten.
Ondertussen rijpt bij Emile het idee dat zijn buurman echt dood wil, en voelt hij zich schuldig dat hij hem dat heeft belet. Hij bedenkt ook dat Palamède geen tweede poging zal ondernemen, dus blijft een beetje hulp van zijn kant over als ultieme oplossing.

Zo’n niet alledaags en zelfs controversieel, maar toch spitsvondig uitgangspunt spreekt natuurlijk tot de verbeelding. Dat de regelmatige, stilzwijgende bezoekjes een mens die zijn zaakjes op orde denkt te hebben, zo uit evenwicht kan brengen, roept uiteraard vragen op, zoals daar zijn: welke invloed hebben anderen op ons leven? Wat weet de mens over zichzelf? Kun je vanuit een goed hart niet alleen iemand redden, maar ook iemand doden? Wat zou je zelf doen in dergelijke situatie? Dat deze en andere vragen voor Leesgegroet stof waren voor een boeiende en avondvullende discussie, was wel te verwachten. 
Anderzijds kon niet iedereen de directe, ietwat spottende stijl van de Brusselse auteur appreciëren. Dat het niet al rozengeur en maneschijn is bij Nothomb, bleek ook uit het wat beklemmende, zelfs macabere verloop van dit verhaal. 
Niettemin kon Leesgegroet zich scharen achter deze conclusie: dit is een tot de verbeelding sprekend, soms cynisch, maar altijd indringend boek. Indien je de bijwijlen ondeugende stijl in Filippica’s niet lust, probeer dan een van Nothomb’s andere boeken. Er is keus te over.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten