Klara is een KV (Kunstmatige Vriendin) met een grote portie AI (Artificiële Intelligentie) en werkt op zonne-energie. Ze is met andere woorden een robot, en die wordt ingezet om teenagers die aan eenzaamheid lijden, bij te staan.
Klara begint haar verhaal in een winkel die zulke KV’s verkoopt. In een beurtrol met andere KV’s mag ze af en toe in de etalage plaatsnemen en het is daar dat ze wordt gespot door het jonge meisje Josie, bij wie ze uiteindelijk als KV gaat inwonen. Josie is ziek en zal misschien sterven, maar Klara gelooft vast dat de zon haar kan genezen.
Ondertussen heeft Josie’s moeder iemand aangezocht om Josie’s portret te maken, maar in het geniep wil ze dat hij een zo getrouw mogelijke kopie van haar maakt zodat ze Josie’s plaats kan innemen als ze toch zou sterven. Want wat is de mens uiteindelijk meer dan weefsel, of omhulsel?
Inderdaad, Klara en de Zon roept pertinente vragen op, zoals ook deze: Wat zijn de mogelijkheden en gevaren van AI? Wat is het verschil tussen mens en machine? Hoever is de mens bereid te gaan om te ontsnappen aan de eenzaamheid? Is de mens maakbaar en vervangbaar?
Door mensen goed te observeren leert Klara almaar beter hun gevoelens en verlangens kennen, en doordat ze uitzonderlijk opmerkzaam is, ontwikkelt ze die vaardigheden en komt ze zo heel dicht in de buurt van het mens-zijn. Of je het wilt of niet, je gaat houden van Klara. Ze bekommert zich om Josie, doet al wat gewenst is en roept zo mededogen op. Ze palmt je in en neemt je helemaal mee in haar universum. En wij verplaatsen ons in een robot zonder dat zelf goed te beseffen en leven met haar mee.
Klara’s taal is vormelijk en altijd beleefd. Ze is geen rebel maar keurig en plichtsgetrouw. De roman rept zich niet van hier naar ginder, maar vordert in een rustig tempo. De stijl is helder en direct, zonder franjes, concreet en to the point zodat de technologisch ver gevorderde maatschappij heel natuurlijk aanvoelt. Je zou zelfs vergeten dat Klara geen mens, maar gefabriceerd is. De toon is zakelijk en menselijk tegelijk, zonder oordeel of stellingname.
Klara en de Zon is om al deze redenen al na bladzijde één moeilijk weg te leggen. Een uiterst meeslepend verhaal in een wonderlijk universum, waarin je helemaal wordt opgeslorpt en waarvan je achteraf tevreden bent dat je het genoegen had er even in te mogen vertoeven.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten