Jean-Paul Sartre Walging
Filosoof en existentialist Sartre vertaalt zijn filosofisch
gedachtegoed naar het ogenschijnlijk eenvoudige, maar wel degelijk sublieme verhaal
van Antoine Roquentin, die in de provinciestad Bouville woont en schrijft over ene
markies de Rollebon. Hij leidt er een eenzaam bestaan, heeft het avontuur
achter zich gelaten en komt tot diepzinnige gedachten, zoals bijvoorbeeld de
ontdekking dat zijn werk en leven absurd en zinloos zijn. De gewone dingen des
levens, de kleine dagelijkse werkelijkheid – een steen, een papiertje dat hij
opraapt – roepen plots een soort angst en afschuw op. De betekenis van de
dingen is niet langer vanzelfsprekend, hij ontdekt de zinloosheid van het
bestaan en die knaagt aan hem. Hij voelt een afkeer van het leven en van de
noodzakelijkheid om daar een invulling aan te geven, hij veracht de mensen die
denken bestaansrecht te hebben. Het pure bestaan heeft geen oorzaak, besluit
hij. De mens bestaat en daarmee uit, hij heeft te bestaan, niet meer, niet
minder.
Sartre beschrijft de overpeinzingen van zijn hoofdfiguur op
zeer indringende wijze. Antoine denkt en zoekt, doorploegt en doorgrondt uiteindelijk
de wereldse verschijnselen en zijn eigen bestaan, de angst die hem dat allemaal
inboezemt en de walging die het hem bezorgt.
Antoine’s innerlijke gedachtegang wordt afgewisseld met
gesprekken die hij voert met de Autodidact, die het presteert de hele bib per
alfabet te lezen, die het humanisme omarmt en van de mensen houdt. Humanisme tegenover
onverschilligheid, individualisme tegenover altruïsme, het zijn maar enkele van
de tegenstellingen die de wijsgerige bespiegelingen oproepen waarin Sartre als
geen ander een ware meester is.
Op uiterst nauwkeurige en zelfs beklemmende wijze verwoordt
Sartre zijn filosofische opvattingen in deze meesterlijke roman, die in
tegenstelling tot zijn puur filosofische werk, zeer leesbaar is en handelt over
het existentialisme dat de mens volledig vrij laat in zijn keuzes en hem de verantwoordelijkheid
geeft over zijn eigen bestaan. Het zet aan tot nadenken over je eigen leven en
het bestaan in het algemeen. Een prachtige parel om te koesteren, deze Walging.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten